Lekcja 27b

  Często dominującym w psychologii ujęciem pracy ludzkiej jest utożsamienie jej z analizą efektywności, produktywności oraz niezawodności działania. Zakłada się, iż istnieje pewne kryterium właściwego funkcjonowania  psychicznego człowieka, a jest nim najczęściej efektywność jego działania.  Możliwości człowieka uzależnione są głównie od jego procesów poznawczych, emocjonalnych oraz celów i planów życiowych, które pragniemy poprzez pracę zrealizować. W pracy konkretne zadania są najczęściej zlecane Najważniejsze jest to, na ile osoba je akceptuje. Człowiek może negować cel lub program zleconego działania. Ważna jest nawet akceptacja warunków realizacji działania. Bardzo rzadko osoba może odmówić realizacji zadania bez poniesienia negatywnych konsekwencji. Człowiek, który nie akceptuje tego, co robi odczuwa przymus, przeżywa negatywne stany emocjonalne, odczuwa dyskomfort psychiczny. Bardzo istotna jest również relacja między tym, co konkretnie osiągnął pracownik, a tym, co zamierzał uzyskać. Efekt pracy można podzielić na: - zamierzone, - niezamierzone ale akceptowane, - nieplanowane i nieoczekiwane, - niezamierzone i nieakceptowane.  Każde zajęcie jest pracą, jeśli trzeba je wykonywać dla własnego utrzymania, a zabawa, jeżeli oddajemy mu się dla własnego kaprysu. Zmniejszony wymiar godzin pracy bywa błogosławieństwem dla osób, które potrafią znaleźć  sobie interesujące zajęcie poza praca zawodowa. Ci, którzy mogliby wycofać się z czynnego życia zawodowego i nie chcą tego robić, są ludźmi, którzy wybrali trafnie, znaleźli ten rodzaj pracy, która zaspokaja ich potrzeby osiągnięć. Pracę można rozważać także jako formę ucieczki. Możemy wykorzystać swoją pracę do unikania intymności – np. pozostając w nocy w biurze. Ktoś dojrzały i zrównoważony w swojej pracy potrafi podejmować odpowiedzialność za innych, jest produktywny, pragnie sam tworzyć i dawać. Angażuje się też w działalność istotną dla innych ludzi, nie jest skoncentrowany na posiadaniu materialnym. Jego oceny są realistyczne. Ma zdolność do przystosowania się,  jednakże nie rezygnuje z prób radzenia sobie z frustracjami i niepowodzeniami. Zdrowa osoba jest intensywnie i głęboko zaangażowana w każdy moment własnej egzystencji, na którą także składa się praca; jest aktywna i kieruje swoim rozwojem, ma twórczy i spontaniczny stosunek do wykonywanych przez siebie działań.