Lekcja 30

 Nie można mylić rozwoju ze wzrostem  rozwój polega na przemianach jakościowych, ale jego podłożem może być wzrost. Rozwój polega na zmianie oraz że osiągnięty w jego efekcie stan jest bardziej doskonały, złożony, efektywny z punktu widzenia jednostki i jej otoczenia. Rozwój wymaga więc odwagi, która jest niezbędna choćby po to, aby umieć tolerować przemiany. Zmiana rozwoju ma charakter ciągły i obejmuje całe życie człowieka. Zmian jest wiele i są uwarunkowane wieloma czynnikami. Niektóre z nich są wzrostowe przez cały ciąg życia. Inne zaś są ubytkowe (na przykład zmniejszające się i znikająca w końcu wytrzymałość fizyczna).

Uczymy się nowych zachowań w takim stopniu, w jakim jesteśmy do tego motywowani . Wszyscy szukamy sposobów ćwiczenia naszych umiejętności tak długo, jak żyjemy.

Nasz rozwój i nasze starzenie się zarówno biologicznym, jak i społecznym przeznaczeniem ludzkim. Od najwcześniejszych dni życia jesteśmy aktywni, eksplorując stworzeniami ,wpływającymi  na nasze społeczne otoczenie. W miarę jak posuwamy się od dzieciństwa do starości, dokonujemy selekcji i interpretacji  naszych doświadczeń. Nasze decyzje stają się głównymi determinantami zmiany. Przypadkowe wydarzenia i szczęście są ważne, ale to my sami w znacznym stopniu kształtujemy nasze życie. Ponieważ właśnie tak jest, w miarę jak się starzejemy, stajemy się jedni od drugich coraz bardziej różni. Zwłaszcza w drugiej połowie życia wiek staje się prymitywnym, ubogim wskaźnikiem zachowania czy stanu danej osoby. Podstawową różnicą ważną dla nas teraz jest stopień otwartości na możliwość zmian osobistych, które wynikają z biegu naszego życia, ale także i z własnej aktywności. Od niej właśnie w głównej mierze zależy aktualizacja naszego potencjału. Osoba nie nastawiona na rozwój, coś traci, nie wykorzystuje szansy na bardziej bogate i pełne życie. Nie można także twierdzić, ze wykorzystanie szansy rozwoju osobistego jest obowiązkiem każdej żyjącej osoby. Tylko w ramach określonej hierarchii wartości można uznać aktualizację potencji człowieka za kanon obowiązujący dla naszego życia. Żadne nastawienie do życia nie daje nam gwarancji doznania samych przyjemności. Bez względu na postawę życiowa doznamy bólu i cierpienia. To przytrafia się wszystkim. Osoby „Żeglujące” (poszukujące zmian rozwojowych) są jednak gotowi podejmować walkę i wysiłek, przedzierając się w jakiś sposób przez obszary smutku i cierpienia, aby na powrót doświadczyć nowych radości, uniesień i fascynacji. „Zakotwiczeni” ( osoby nastawione na stagnację) są skłonni nawet rezygnować z bogactwa i różnorodności intensywnych przeżyć, aby nie ponosić ryzyka, nie przezywać lęku, niepewności i rozczarowania. Ludzie są skłonni przeceniać i wyolbrzymiać wpływ dziedziczności na rozwój osobowości dlatego, że ułatwia to pozbycie się poczucia odpowiedzialności za swa własną pomyślność. Podobnie deterministyczne ujęcie wpływu otoczenia na nasz rozwój zwalnia nas z obowiązku czynienia wysiłków na rzecz własnego i ogólnego dobra. Przeznaczeniem przecież możemy także określić życie w konkretnych warunkach i układach, które wywiera na nas bezsprzeczny wpływ. Wychowanie, dziedziczenie i obecne środowisko determinują rozwój. Człowiek sam decyduje o własnym rozwoju. Istotne jest nie tyle przekonanie o słuszności, lecz dokonanie wyboru na podstawie bilansu zysków i strat osobistych płynących z ich konsekwencji. Mamy możliwość decydowania o kształcie własnej osoby. Gdy jesteśmy poddawani wpływom zewnętrznym, możemy się temu opierać i sprzeciwiać lub tez poddawać.

Ćwiczenie 1

Poszukaj w swoim otoczeniu jak najwięcej ciągle rozwijających się osób dorosłych. Zastanów się, jak powszechny jest rozwój osobisty w populacji dorosłych.

Ćwiczenie 2

Spróbuj dokonać dwóch analiz jednej osoby „żeglującej” i jednej „zakotwiczonej”. Skup się na charakterystyce procesu prowadzącego do zmian w pierwszym przypadku, a w drugim – procesu utrzymania istniejącego stanu rzeczy. Zastanów się nad najtrafniejszą odpowiedzią na pytanie co sprawiło, ze „żeglujący” otworzyli się na możliwość zmian, a „ zakotwiczeni” zamknęli swoje okienko na powiew świeżości.

Ćwiczenie 3

Które sformułowanie jest Ci bliższe dzisiaj: - Jestem, jaki jestem, bo tak mnie wychowano; nie mogę być inny, ponieważ nie pozwala mi na to moje środowisko i wyposażenie genetyczne. – Człowiek jest zdolny do samookreślenia, do dokonania wyboru w sprawie swojego życia; może podejmować kolejne próby wprowadzania zmian w sobie i w środowisku. Możesz o to samo zapytać 10 osób i porównać wyniki sondażu.