Lekcja 30c

 Maslow zidentyfikował kilka cech charakterystycznych dla ludzi, których nazwał samorealizującymi się. Te cechy to :

1 Autonomia i wyższa percepcja rzeczywistości, która polega na niezależnym od otoczenia, trafnym postrzeganiu świata, tolerancji wobec nierozwiązanych problemów, fascynacji nieznanym i nowym, akceptacji siebie, innych i przyrody, na uzależnieniu się od kultury i otoczenia, kierowaniu się własną wolą oraz oporze przeciwko „ ukulturowieniu”.

2 Skoncentrowanie się na problemach, polegające na wyzbyciu się egocentryzmu, podejmowaniu zadań dla dobra innych, bezinteresowność, jasnym odróżnieniu dobra i zła, prawdy i fałszu, kierowaniu się określonymi wzorcami.

3 Spontaniczność, która odnosi się do życia wewnętrznego; pojawia się jako naturalność i prostota, wyraża się w ciągłej świeżości ocen, kreatywności oraz przeżyć mistycznych polegających na ekstazie, zadumie, w wyniku której nie traci się, lecz umacnia więzi z rzeczywistością.

4 Poczucie więzi z innymi, które przejawia się w empatii, solidarności, przyjaznym, filozoficznym poczuciu humoru oraz ignorowaniu różnic klasowych, narodowych, ideologicznych, religijnych czy rasowych.

5 Stosunki międzyludzkie głębokie i zażyłe, czułe ale rozsądne, bliskie i głębokie, z wyższym kręgiem ludzi.

6 Niedoskonałości osób samorealizujących się np. uczucie niepokoju, smutek, poczucie winy, konflikty wewnętrzne, które jednak są zasadne, w jakiś sposób racjonalne, dające możliwość przepracowania ich przyczyn w sposób konsekwentny.

7 Struktura wartości i samorealizacja, która jest uniwersalna i międzykulturowa; jest oparta na akceptacji „ja”, ludzi i rzeczywistości oraz na odróżnieniu środków i celów.

8 Zanik dychotomii polegający na dojrzałym łączeniu przeciwieństw w postrzeganych i interpretowanych na wyższym poziomie jako niewykluczające się, ale dopełniające.

Człowiek samorealizujący się jest twórczy, ma potrzebę zachowania sfery prywatności, ma wiele przeżyć mistycznych i szczytowych, jest niezależny, demokratyczny, ceni życie, ma poczucie humoru.

C. Rogers podkreśla szczególnie mocno niezmiernie ważny aspekt rozwoju : kryzysy psychiczne i cierpienie. Rozwojem nazywa on taki proces, który polega na osiąganiu postaw wysublimowanych, co dzieje się za sprawą wielkich kosztów osobistych i niekoniecznie towarzyszy mu poczucie szczęścia i spełnienia. Wszystko zależy od prywatnego świata jednostki, świata jej doznań – czyli pola fenomenologicznego człowieka. Aby zrozumieć zachowanie człowieka konieczne jest zgłębienie sposobu postrzegania tej sytuacji przez osobę. Ogromnie ważnym elementem pola jest obraz własnej osoby, który rozwija się w interakcji Ja – otoczenie.. Najważniejszym popędem człowieka jest popęd do samorealizacji, który może znaleźć się w konflikcie w stosunku do potrzeby aprobaty, czyli pozytywnej oceny samego siebie wydanej przez otoczenie i samą jednostkę. Gdy człowiek spotyka się z dezaprobatą otoczenia, która jest uogólniona na osobę, a nie dotyczy tylko zachowań, wówczas uczy się działać i Myślec niezgodnie z prawdziwymi odczuciami. Gdy osoba wyraźnie postrzega i właściwie symbolizuje istniejące możliwości wyboru, wtedy decyduje się na drogę rozwoju osobistego.

G. Allport ceni w osobowości posiadanie ideałów, odległych celów działania, wartości osobistych i cały proces rozszerzania swojego Ja.