Lekcja 11c

 Przy ujęciu mechanizmów obronnych p. G- Klarkowskiej należy jeszcze dołączyć :

Regresja – polega na prymitywizacji form i sposobów zachowań, aż do form, które przypominają sposoby charakterystyczne dla okresów rozwojowo wcześniejszych (typy zaburzeń )

Kompensacja – sposoby usuwania przykrego poczucia niższości, które wynika z określonych defektów fizycznych czy psychicznych. Nie zawsze jest mechanizmem obronnym – może polegać na trudnej i w pełni świadomej, uczciwej pracy nad sobą ( brak prawej dłoni – kompensacja przez usprawnienie lewej) Staje się on mechanizmem obronnym wówczas, gdy osoba udaje, pozoruje cechy, zalety, zachowanie, których nie posiada, ale równocześnie w ogóle  blagi, chełpienie się czymś, co nie istnieje. Formą kompensacji jest też przymusowe zwracanie na siebie uwagi strojem, szokującym zachowaniem. Wszystko to służy złudzeniu i nietrwałemu budowaniu własnej wartości.

Przemieszczanie – przedmiotu potrzeby to wyładowanie napięcia związanego z niezaspokojeniem jaj na jakimś innym przedmiocie, który jednak nie jest w stanie w pełni potrzeby tej zaspokoić ( zamiast nakrzyczeć na kogoś – znęcamy się nad jego fotografia) Jeżeli zastępczy przedmiot w ocenie społecznej posiada większą wartość, zachodzi mechanizm tzw. sublimacji To mechanizm kanalizowania energii poprzez wyładowanie jej w czynnościach społecznie aprobowanych : twórczość artystyczna – zamiast szczęśliwego życia seksualnego.

Rola mechanizmów obronnych w patologizacji naszego życia może być różna w zależności  od sfery życia, płaszczyzny, konkretnego tematu, zdarzenia wobec którego mechanizm się pojawia. Projekcja morderczych instynktów albo jedynie okresowego niezadowolenia, kompensacja zupełnego braku  instynktu macierzyńskiego albo niedoskonałość w urodzie – to zasadnicza różnica. Mechanizmy rozładowujące stanowią odrębną kategorię zjawisk, których cechami jest uzasadnienie optymalnego pobudzenia.. Część pobudzenia prowadzi do tzw. czynności ekspresyjnych. Skutkiem ich działania jest powrót do zadanego przez jednostkę poziomu aktywacji.

Zgodnie z teorią uczenia się taka redukcja napięcia działa jak nagroda – wzmacnia pozytywnie.  Określone zachowanie utrwala się. Powstaje system czynności rozładowujących charakterystyczny dla danej osoby, który pozwala na utrzymanie równowagi psychicznej.

Odreagowanie – polega na rozładowaniu napięcia nerwowego przez emocjonalne zachowanie się w sytuacji, w której nie może to pociągnąć za sobą konsekwencji ujemnych dla danej osoby

Silna ekspansja emocjonalna : żywa mimika, wygadanie się, zwierzenie

Czynności agresywne : agresja słowna i fizyczna, przekroczenie norm społecznych, psychologiczna zależność od alkoholu, narkotyków, leków.

Słabością koncepcji mechanizmów rozładowujących jest niewyjaśniona zasada ich działania. Nie wiemy, czy wyładowanie jest na drodze centralnego układu nerwowego, czy tez oddziałuje poprzez zmęczenie jednostek funkcjonalnych

„podobno dobrze jest żyć, ale żyć dobrze jest lepiej”