Lekcja 12

 Wsparcie – proces zachodzący między osobami należącymi do pewnych małych grup społecznych, naturalne i niewymuszane zjawisko udzielania nieprofesjonalnej pomocy. Wsparcie otrzymujemy nie raz wcale nie prosząc o nie, innym razem tęsknimy za nim. Wsparcie – proces natury emocjonalnej, zachodzący między osoba a grupą wówczas, gdy w sposób naturalny i niewymuszony jest on wysłuchiwany, gdy przekazuje się mu informacje zwrotne, stosuje wobec niego wzmocnienia (kary i nagrody), gdy uzyskuje on poczucie porozumienia, akceptacji bądź dezaprobaty, gdy udziela mu się rad.  Oparcie – proces udzielania pomocy o charakterze materialnym (może ale nie musi tworzyć wsparcia) Wsparcie i oparcie to dwa zjawiska, które mogą dziać się jednocześnie, ale też i zachodzić w izolacji „ W społeczności komórek, z których zbudowany jest ustrój, niepotrzebność oznacza śmierć.”. Każdy człowiek musi mieć swoje miejsce w grupie społecznej, czuć się w nim potrzebny. Jednym z najbardziej raniących uczuć jest przekonanie o własnej niepotrzebności. U dzieci jest to przyczyna wielu zaburzeń psychicznych i zahamowań rozwoju fizycznego i psychicznego. Nie zawsze ten, kto ma wysoka pozycję społeczną, jest faktycznie społeczeństwu potrzebny. Im bardziej człowiek czuje się niepotrzebny, tym silniej atakuje tych, którzy są jeszcze mniej niepotrzebni. Społeczeństwo jest zbiorem wielu różnych grup, którzy wywierają wpływ na swoich członków. Aby zaistniała grupa, musza zostać spełnione określone warunki:

1 między członkami grupy musi zaistnieć interakcja

2 zbiór ludzi, między którymi pojawiła się interakcja, musi mieć cel

3 w tym zbiorze osób musza istnieć normy

4 musi w niej istnieć struktura grupowa

Każda z tych własności grupy stanowi jakieś kontinuum od niemal całkowitego braku cechy do cechy bardzo nasilonej, jasnej, rozwiniętej – tak więc możemy mieć do czynienia z  grupami bardziej lub mniej :spełniające” poszczególne warunki    Założenia:

1 Przyjmujemy, że grupy istnieją i są wszechobecne w każdym ludzkim społeczeństwie

2.Grupy wywierają bardzo silny wpływ na swoich członków. Każdy w pewnym stopniu przestrzega norm grupy w której życiu uczestniczy.

3 Społeczne korzyści wynikające z tych wpływów grupy, na osobę mogą być negatywne lub pozytywne dla niej jak i społeczności

4 zrozumienie procesów grupowych pozwala na zwiększenie wpływów pozytywnych i ograniczenie negatywnych.

Stopień ulegania naciskowi grupy zależy od:

1 pewnych cech samej grupy

2 pewnych cech zadania (problemu), który grupa musi rozwiązać

3 pewnych cech osobowości

Cechy grupy:

1 jednomyślność opinii w grupie wywierającej nacisk ( co zwiększa prawdopodobieństwo, że ulega się naciskowi)

2  spoistość grupy wywierającej nacisk, co też zwiększa szanse, że wpływ będzie skuteczny

3 taki skład grupy, w którym znajdują się osoby zajmujące wysokie pozycje społeczne i cieszą się dużym autorytetem

Cechy zadaniowe: niejasność zadania, co zwiększa szansę na siłę wpływu grupy w przypadku polecenia czy zadania mniej wyrażonego, niesprecyzowanego.

Cechy osobowości:

- neurotyczność (skłonność do zaburzeń nerwicowych)

- autorytarność

- brak wiary we własne siły

- mała wiedza w określonej dziedzinie, z której pochodzi zadanie (mając duzą wiedzę, w mniejszym stopniu ulegamy wpływowi)

- pewna rolę odgrywa też płeć – kobiety są podatniejsze

        Sprawy, w których nacisk jest wywierany są niejednokrotnie ogromnie niejasne, a wtedy szansa nacisku jest jeszcze większa. Grupy dysponują nawet karami i nagrodami, które stosują w zależności od stopnia ulegania naciskowi. Nacisk grupy prowadzi do jednolitości zachowań w grupie. W każdej grupie funkcjonują określone normy czyli przepisy wskazujące, jak powinien się zachować członek grupy bez względu na swą pozycję w grupie. Ogólne normy grupy SA pochodna jej celu, o ich przestrzeganie pozwala ten cel osiągnąć. Zachowania konformistyczne są zatem nastawione na osiągnięcie celu grupowego oraz przetrwanie grupy.

Formy nacisku:

- mechanizmy zewnętrzne – to różne metody działania mające na celu zmuszenie jednostki do podporządkowania się normom grupy.

- mechanizmy wewnętrzne – istniejące w osobowości jednostki (np. dążenie do  unikania dysonansu poznawczego, napięcia emocjonalnego …)

Generalnie, im bardziej ktoś odchyla się od obowiązującej w danej społeczności normy, tym niższą ma w niej pozycję, jest w niej izolowany, odrzucony przez nią. Jeśli spostrzegamy znaczną rozbieżność między naszymi zachowaniami, pojawia się u nas dysonans poznawczy, powodujący stan przykrego napięcia emocjonalnego, co nas motywuje do jego redukcji. Tego napięcia możemy uniknąć wygłaszając opinię zgodnie ze zdaniem większości, zachowując się tak jak inni. Dodając do tego lęk przed karą, zrozumiemy silne i łatwe  uleganie naciskowi i przestrzeganiu norm.