Lekcja 20a

 Mowa ciała obejmuje przede wszystkim mimikę, gestykulację oraz ruchy, a także szereg naszych reakcji cielesnych oraz sposób ubierania się, makijaż, perfumy … Mowa ciała brzmi nawet wtedy, gdy ciało jest nieruchome, wtedy istotne staja się: napięcie mięśni, wygląd sylwetki, wielkość źrenic, barwa skóry, a także jej ciepłota.

Ćwiczenie

Jadąc tramwajem, czy autobusem poobserwuj ludzi. Nie oceniaj wyglądu w sensie estetycznym, tylko zastanów się, co Ci mówią ich ciała . Pomyśl tu o ich samopoczuciu, stanie zdrowia, przezywanych emocjach, nastrojach …

Najwięcej badań poświecono mimice. Rozważano ją jako wyraz stanów emocjonalnych. Zadaniem mięśni twarzy jest ułatwienie odbioru wrażeń zmysłowych. Allport wyróżnił 7 obszarów twarzy ludzkiej, które są uruchamiane działaniem różnych grup mięśni i które odpowiadają za nadanie odpowiednich wyrazów mimicznych. Są to:  brwi i czoło, oczy, nos, górna warga, dolna warga i broda, szczelina ust, dolna szczęka. Na podstawie mimiki twarzy potrafimy trafnie identyfikować około 6 grup emocji. Są to ; 1. Miłość, uszczęśliwienie , radość 2. Zdziwienie, 3. Strach, cierpienie, 4. Gniew, wściekłość, zdecydowanie, 5. Niesmak 6. Lekceważenie, pogarda. Schlosberg stwierdził, że wyrazy mimiczne powinny być uszeregowane na swoistym układzie dwóch osi, z których pierwsza to oś przyjemności – przykrości, a druga to oś przyciągania uwagi – odrzucenie. Te prostopadłe osie leżą na kolistej płaszczyźnie, na która są naniesione wszystkie wyodrębnione wyrazy mimiczne. Wszyscy ludzie prezentują charakterystyczny wyraz twarzy dla każdej podstawowej emocji. Zależność zaś od kultury polega na stopniu opanowania, kontrolowania mimiki podczas wyrażania emocji. W różnych kulturach różnimy się co do tego, jakie czynniki w ogóle ujawniają, wyzwalają emocję  i co do tego,  jak daleko należy w różnych sytuacjach społecznych kontrolować , opanowywać przejawy emocji w mimice.

Kinezjetyka  - badanie nad pozycja ciała, postawa i innymi ruchami ciała. Ruchy nieciągłe określane jako kategorialne, pojawiają się w czasie w ten sposób, ze łatwo zaobserwować ich wyraźny początek i koniec; są oddzielone od ruchów poprzedzających je i następujących po nich. Ruchy nieprzerywane,  czyli ciągłe, nie są spostrzegane jako osobne wydarzenia; obejmują pewien okres czasu, dzieją się bez wyraźnego początku i zakończenia. Dodatkowo ruchy ciągłe nie mogą być w sensowny sposób przekształcone w oddzielne kategorie przez podzielenie ich na przedziały np. zgodnie z odcinkiem czasowym ( kiwanie się na krześle nie nabiera treści, a traci sens, gdy podzielimy je na osobne kiwnięcia). Nie wszystkie ruchy kategorialne, musza być osobnymi komunikatami (mrugnięcie oka może oznaczać potrzebę nawilżenia gałki ocznej – lub stać się początkiem miłości)

Ćwiczenie

Obejrzyj  10 minut filmu bez dźwięku i zwróć uwagę na ruchy i gesty aktorów. Co mówią Ci ich ciała?

W grupie ruchów nieciągłych łatwo zaobserwować gesty, które stanowią pewne symbole, i można je przełożyć na słowa (kółko na czole), są nimi przeczenia i potakiwania. Wiele jest ruchów i gestów nieciągłych towarzyszących mowie, np. pokazywanie kogoś, uśmiech, kontakt wzrokowy, określona pozycja ciała. Zachowanie ciągłe przejawia się gestykulacją podczas rozmowy, podkreślające treści, nadające rytm. Może to tez być poruszanie kończyną, bębnienie palcami, huśtanie się .. najczęściej interpretowane jako wyraz niepokoju. Odrębną kategoria są zachowania, które mogłyby być nieciągłe, a więc kategorialne; .. wyprostowanie lub pochylenie ciała, dystans między osobami. Raz wyprostowanie może oznaczać coś bardzo istotnego w określonym kontekście, a innym razem, ze osoba prostująca się odczuwa jakiś dyskomfort fizyczny.