Komentarze: 0
Poszukiwanie i udzielanie wsparcia
Bywamy czasem prospołeczni ( gdy działamy na rzecz innych), czasem zaś aspołeczni ( gdy negujemy wartości grupowe i preferujemy zachowania egoistyczne ) mogą zaistnieć też w nas tendencje antyspołeczne ( gdy działamy przeciwko grupie, szkodzimy jej). Epidemiolog J.C. Cassel : „ Zwiększona podatność na choroby pojawia się w sytuacji, gdy osoby nie otrzymują żadnego dowodu na to, że ich działania prowadzą do pożądanych, oczekiwanych rezultatów.” Dowody te powinny przyjmować postać informacji zwrotnych. Najbardziej patogenne jest, kiedy informacja zwrotna, zawierająca oczekiwania i oceny jego działań, nie jest przekazywana w sposób konsekwentny. Człowiek nie wie, jak jest oceniany ani jak wyglądają kryteria kierujące tym ocenianiem. Nie potrafi dostrzec i zinterpretować tych sygnałów, które pozwalają mu przewidzieć wrogie czy też przyjazne nastawienie otoczenia społecznego. Autonomiczny układ nerwowy i mechanizmy hormonalne są w stanie ciągłego pogotowia, pojawia się fizjologiczne wyczerpanie i zmęczenie, które zwiększa podatność na wiele zaburzeń fizycznych oraz umysłowych I to może być podstawowym czynnikiem zaburzającym nasze reakcje. To niebezpieczeństwo może powiększyć się ze względu na pojawienie się dodatkowych czynników tj. :
- rozmiar i gęstość miejskiej populacji
- konieczność pokonywania wielkich odległości podczas codziennych zajęć.
Podobnie obciążająco działa :
- konieczność nawiązywania kontaktów z innymi ludźmi
- konflikt natury rasowej i kulturowej
Brak ogólnie przyjętych norm kulturowych
- masowe przemieszczanie się ludzi
Także i rozwój wielkich, bezosobowych i skomplikowanych instytucji głęboko wpływa na nas, którzy często nie rozumiemy do końca mechanizmów ich funkcjonowania. Jednak SA czynniki, które działają jak „bufory” ochraniające jednostkę przed konsekwencjami społecznej dezorganizacji. Można wymienić tu:
A. Czynniki biologiczne –umożliwiają fizjologiczne dostosowanie się do zróżnicowanych warunków środowiskowych
B. Zabezpieczające procesy społeczne np. charakter i siła oparcia dostępne w grupie.
Uszkadzający efekt pogmatwania lub braku informacji zwrotnej można załagodzić „zakorzenieniem się” we własnej sieci społecznej. Sieci takie zapewniają ludziom ciągłość informacji o tym, czego spodziewają się po nich inni, oparcie i pomoc w wykonywaniu zadań oraz odpowiednie nagrody. Badania G.Caplan wykazały :
Iż reakcje w odpowiedzi na kryzys zależą nie tylko od charakteru stresorów oraz aktualnej siły osobowości człowieka, lecz, co jeszcze ważniejsze, od oparcia emocjonalnego i zorientowanej na dawanie pomocy sieci społecznej, w której człowiek funkcjonuje w czasie borykania się z tą sytuacja kryzysową. Oczywiście reakcje te są tym bardziej racjonalne, optymalne z punktu widzenia osoby, im większe i lepsze wsparcie społeczne ona otrzymuje. Człowiek ma wiele różnych potrzeb, które domagają się zaspokojenia w trwałych relacjach międzyludzkich np. potrzeba miłości, intymności, których realizacja pozwala na swobodne, spontaniczne wyrażanie uczuć, potrzeba własnej tożsamości oraz wartości jako jednostki, a także potrzeba doznania opieki i zależności, otrzymywanie pomocy w zadaniach oraz oparcia w kierowaniu emocjami i kontrolowanie impulsów. Większość z nas rozwija i podtrzymuje poczucie własnego komfortu psychicznego tzw. „ dobrego bycia „, które jest możliwe do uzyskania m/innymi dzięki zaspokojeniu potrzeb realizowanemu poprzez nawiązywaniu szeregu relacji w ciągu całego życia. Dopiero szereg ten – jako całość – zaspokaja możliwe potrzeby. Są to np. relacje małżeńskie, rodzicielskie i inne formy związków pełne intymności i miłości. Charakterystyczne cechy zbiorowości społecznych chroniących jednostkę przed zaburzeniami, jest to, że w relacjach z innymi człowiek traktowany jest jako unikalna, niepowtarzalna jednostka. „ Inne osoby wewnątrz grupy oparcia interesują się człowiekiem w osobisty sposób”. Osoby te posługują się jasnym językiem, mówią czego się po nas spodziewają, doradzają nam określone sposoby zachowania, obserwują nasze działania, nagradzają i oceniają je. Są one wrażliwe na określone potrzeby, te SA dla nich warte szacunki i zaspokojenia.