oryginalna42@pino.pl

 W skutek zwierzeń dotyczących ważnych wydarzeń życiowych odzyskujemy równowagę niezbędną dla zdrowia. Pomoc psychologiczna może być udzielana i skutecznie wykorzystywana tylko za zgodą osoby, korzystającej z pomocy. W teorii  i praktyce dotyczącej pomocy psychologicznej podkreśla się olbrzymie znaczenie udziału świadomości, aktywnej współpracy,  energii i dobrej motywacji osoby, której pomagamy : nie można prawdziwie pomóc osobie wbrew jej woli, - wiedza psychologiczna sama w sobie nie jest ani dobra ani zła, a dylematy moralne budzi dopiero refleksja nad jej wykorzystaniem. ( PRIMUM NON NOCERE ) – „po pierwsze nie szkodzić” – ta zasada obowiązuje medyków,  pedagogów, terapeutów ……i specjalistów pracujących nad ludzką naturą. Profesjonalista musi skupić się na ustaleniu autentycznych oczekiwań osoby , która zwraca się o pomoc. Wszystko zależy od orientacji teoretycznej, która musi być spójna z jego hierarchią wartości. Psychologów o różnych orientacjach charakteryzuje inne ujmowanie natury człowieka i mechanizmu zaburzenia, oraz inne przedstawienie celów terapii i podejmowanie innych strategii ich osiągania.

·         Psycholog X uważa , że absolutnie zasadne jest twierdzenie, iż jego klient zgadza się na wszystko, co mu zaproponuje. To on jest odpowiedzialny za przebieg i efekty całej uruchomionej procedury. Nie rani nikogo, działa zgodnie z regułą wydawania kolejnych poleceń i w rzeczywistości prawie nigdy nie spotyka się z całkowitym brakiem podporządkowania ze strony klienta.

·         Psycholog Y jest człowiekiem, który przede wszystkim słucha. Mówi niewiele. Daje poczucie, że właśnie na nas czekał, że kontakt z nami jest dla niego ważny, pouczający. Dużo myślimy, czujemy i wyrażamy, sami dochodzimy do różnych wniosków oraz rozwiązań

·         Psycholog X pracuje w sposób dyrektywny

·         Y posługuje się nie dyrektywnym sposobem pracy.

Osoby o małym poczuciu zagrożenia mocno cenią sobie własną niezależność, chętnie opracowują swoje problemy z terapeutą pracującym w stylu nie dyrektywnym.

Klasyfikacja pomocy psychologicznej:

- poziom popularyzacji wiedzy psychologicznej

- poziom ruchu rozwoju osobistego

- poziom doradztwa ogólnego i specjalistycznego

- poziom interwencji (mediacja, terapia krótkoterminowa )

- poziom psychoterapii indywidualnej i grupowej

- poziom edukacji specjalistycznej ( w aspekcie teoretycznym i praktycznym )

Każda pomoc psychologiczna odbywa się na dowolnym jej poziomie, jest rodzajem międzyludzkiej transakcji – wymiany informacji, bodźców, energii

 Zadanie 1 Jakie poziomy pomocy psychologicznej potrafisz wyróżnić?  Omów jedną z nich.

- poziom popularyzacji wiedzy psychologicznej

- poziom ruchu rozwoju osobistego

- poziom doradztwa ogólnego i specjalistycznego

- poziom interwencji ( mediacja, terapia krótkoterminowa )

- poziom psychoterapii indywidualnej i grupowej

- poziom edukacji specjalistycznej ( aspekt teoretyczny i praktyczny )

Każda jest rodzajem międzyludzkiej transakcji – wymiany informacji, bodźców, energii

Poziom doradztwa – poradnictwo dzieli się na: - ogólne, niespecyficzne, dostosowane do przewidywanych potrzeb przeciętnego  człowieka, - specjalistyczne, którego odbiorcą maja być specyficzne grupy osób.

Poradnictwo ogólne realizują psychologowie w Poradniach Zdrowia Psychicznego. Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne pełnią opiekę nad dziećmi i młodzieżą, pomagają w rozwiązywaniu problemów pojawiających się w procesie wychowywania i nauczania. Poradnictwo specjalistyczne odbywa się na terenie różnych instytucji oraz w ramach praktyki „gabinetowej”. Jest to praca z jedna lub kilkoma grupami osób, które maja podobne problemy np. udzielanie pomocy rodzicom dzieci z porażeniem mózgowym, zespołem Downa, dyslektykom, epileptykom, niesłyszącym, osobom z autyzmem, rodzicom z problemami alkoholowymi, osobom z trudnościami w życiu seksualnym, niewidomym, ludziom w wieku podeszłym, rodzinom, które przezywają rozpad, ofiarom przemocy itp. W poradniach i gabinetach proces doradzania jest przemieszany z psychoterapią, popularyzacją wiedzy itp. Profesjonalista oprócz doradztwa może udzielać rad – ukierunkować aktywność. Rady te są „autoryzowane” – wyrażają stanowisko, wiedzę, doświadczenie i postawy osoby doradzającej. „My sami podejmujemy decyzję skorzystania z tej rady czy też odrzucenia takiej oferty”. Dobry specjalista – psycholog nigdy nie obliguje swojego klienta do określonych decyzji i zachowań, nie stosuje jakichkolwiek form nacisku ale działając dla dobra może użyć perswazji.

   ĆWICZENIA

Ćwicz. 1

Wstań, otwórz okno, stojąc w lekkim rozkroku pogłębi j nieco swój oddech, wdech przez nos, wydech przez usta.  Porusz lekko stopami i dłońmi trzej mocno i kilkakrotnie swoja twarz, „opukaj” opuszkami palców owłosiona skórę głowy, pocieraj i masuj ją. Trzej energicznie dłońmi całe swoje ciało. Zacznij od głowy a zakończ na stopach. Myśl przy tym ciepło, z szacunkiem i sympatia o całej cielesnej i duchowej oraz psychicznej strukturze . wykonaj 10-15 szybkich podskoków. Rób jedynie to na co dajesz sobie samemu pozwolenie, akceptując w całości własne zahamowania i ograniczenia w ekspresji.

Wizualizacja jest przywołaniem wrażeń zmysłowych w zakresie wielu analizatorów.

Ćwicz 2

W celu odprężenia można sobie wyobrazić kolory tęczy: Czerwień – bardzo piękna czerwień, czerwień jakiegoś owocu czy kwiatu. Niech ten kolor wypełni całe pola widzenia .

Pomarańczowy – promienny ,dynamiczny

Żółty – świetlisty, poczujesz ciepło słońca w splocie społecznym, który jest przyjemnie ciepły, jest jak fontanna ciepła, niech to ciepło krąży w twoim ciele

Zielony – jak ogromna łąka w słońcu Niebieski – głęboki pełny

Fioletowy -  harmonijny, wraz kolorem fioletowym wchodzisz w swój najgłębszy stan odprężenia. Wrażenie jakie powstało należy poczuć i docenić

Ćwicz. 3

Przez 5-7 dni prowadź zapiski „aprobaty.  Zapisuj to, co pozytywnego spostrzeżesz w obiekcie swoich złych uczuć. Pod presją wewnętrznego przymusu spróbuj zapisać, ze pan X denerwuje cię dzisiaj o drobinę mniej. Warunkiem powodzenia jest autentyczna motywacja do powrotu wcześniejszych dobrych relacji  z panem X. zapis aprobaty jest pomocny także wówczas, gdy ze względów rodzinnych, lub zawodowych musimy poradzić sobie ze złymi lecz umiarkowanie nasilonymi emocjami do osób przebywających permanentnie w naszym najbliższym otoczeniu.

Ćwiczenie 4

Wejdź w kontakt z aktualnymi przeżyciami. Usiądź wygodnie i pomyśl co teraz czujesz?, czego doświadczasz na poziomie ciała?, czy jest ci ciepło czy zimno?, jesteś odprężony, czy nie?, jakie sygnały wysyła twoje ciało?. Jesteś głodny czy najedzony?. Zanotuj wszystkie sygnały z ciała. Dalej rejestruj zmysły, co teraz słyszysz, widzisz,  czujesz? Jesteś zadowolony, radosny, smutny, zły, rozdrażniony, zawstydzony?. Zapisz wszystko co czujesz, co uda ci się uświadomić i nazwać. Gromadzisz obszerny materiał, który zawiera treści niezbędne do zrozumienia siebie. W chwili trudnej możesz to odczytać.

Ćwicz. 5

Świadomie wybieramy inny sposób ujmowania rzeczywistości, ale podświadomie stosujemy stare strategie i rozwiązania.  Afirmacja:

Ja ….. jestem wartościowym człowiekiem, godnym szacunku i miłości

Ja…. Urodziłam się z nieograniczoną zdolnością do przeżywania radości i przyjemności

Ja….  Jestem pewna, ze moja praca jest skuteczna a wysiłek zostanie nagrodzony

Ja ….. jestem gotowa przekroczyć barierę własnej niewiedzy, lęku i złości, aby zaakceptować siebie ze wszystkimi mocnymi stronami i ograniczeniami. Satysfakcja z przeżywania doznań płynących z mojej aktywności w świecie jest kluczowym elementem mojego zdrowia.

Ja …. Bardzo się sobie podobam

Ja …. Z każdym dniem kocham siebie coraz bardziej

Ja …… cenię sobie swoja odrębność

Ja ….. lubię siebie gdy jestem z ludźmi

Ja ….. uznaje i akceptuje swoje specyficzne potrzeby

Ja ….. mogę zaufać sobie bezgranicznie

Ja ….. staram się być dobra dla siebie

Ja ….. nie jestem pechowcem

Ja …… jestem wartościowym człowiekiem pełnym szacunku i miłości

TY …. Jesteś   wartościowym człowiekiem pełnym szacunku i miłości

On …. Jest wartościowym człowiekiem……….

 Zależność człowieka od otoczenia pod jakimkolwiek względem określana jest jako potrzeba. Potrzeby są obiektywne i subiektywne. Potrzeby ludzkie dzielą się tez na biologiczne i społeczne oraz kulturowe. Żyjąc w określonym systemie społecznym, osoba widzi zależności międzyosobowe, a one stanowią podstawę wytworzenia się zadań. Przy odróżnieniu spraw, na które mamy wpływ, od tych zmiana nie leży w naszej mocy. Te „ zmienne”  elementy rzeczywistości powinny wywołać energię i motywację świadomego i odpowiedzialnego współtwórcy naszej rzeczywistości, a te „niezmienne” – gotowość akceptacji i jak najlepszego wykorzystania. Nadmierna otwartością cechują się ludzie nierozważni, infantylni. W psychoanalizie człowiek jest determinowany własną naturą biologiczna. W behawioralnej jest całkowicie uzależniony od bodźców zewnętrznych płynących  ze środowiska. Oba nurty charakteryzuje analogiczny stosunek do człowieka. Rollo May „ … Kiedy  zdobył się na wystarczającą odwagę, aby działać, to nazwałeś go bodźcem . ( … ) Przekształciłeś człowieka na wzór dziecięcej zabawki . mały monter , wyszedł potworek.” Wg. Psychologów humanistycznych człowiek nie stanowi sumy elementów składowych. J. Bugental „ Ostatecznym celem psychologii humanistycznej jest pełny opis tego, co to znaczy żyć w sposób ludzki. Jest to opis ludzkich możliwości odczuwania, myślenia i działania, opis ludzkiego dojrzewania, dorosłości i umierania; opis wzajemnego oddziaływania ludzi w różnych środowiskach, oraz opis pełnego znaczenia miejsca człowieka we wszechświecie.” Mamy możliwość odkrywania zmian, udoskonaleń, pokonywania własnych błędów w oparciu o samoświadomość. Możemy aktywnie wpływać na własne życie. To czego spodziewamy się po naszej sytuacji ogromnie wpływa na nasz sposób widzenia jej. Nieświadomie poszukujemy potwierdzenia swojej pierwszej koncepcji na dany temat. Nie lubimy sytuacji, gdy nasze wyjściowe stanowisko okazuje się niesłuszne Jeśli rzeczywistość nie przystaje do naszych wyobrażeń, podświadomie ją „opracowujemy”, naginając do wewnętrznych przekonań. Odpowiedzialność za jakość życia może się wydawać obciążająca. Obciążenie to polega na odczuwaniu większego poczucia winy , gdy mimo wzrostu świadomości i wiedzy wciąż jeszcze popełniamy błędy – są to już błędy „innej jakości”, a nasze omylności i niedoskonałości należy założyć na wstępie, aby nie popaść w niezdrową megalomanię. – poprawić swój komfort psychiczny. „Gdy poznajesz prawidłowości kierujące emocjami, procesami uświadomienia ich sobie, komunikowania innym, oraz strategię uzyskiwania samokontroli, a także mechanizmy odreagowania, będzie łatwiej pokierować sobą, i tak konstruować sytuacje, aby uzyskać optymalny stan uczuciowy – głębiej rozumieć siebie i innych. Poznając mechanizmy motywacyjne, teorie rozwoju osobowości – trafniej odpowiadać na pytanie „dlaczego?”. Odpowiedzi mogą być wnioskiem prób analizy zachowań ludzkich na poziomie bardzo ogólnym i oczywiście na bazie wybranych teorii.. – poprawiać swój stosunek do własnej osoby. Rozumiejąc konieczność  „ drogi samoakceptacji” będzie można przyjąć i docenić własne przejawy istnienia w świecie, poprawić relacje z innymi. Głębsza refleksja pozwoli przerwać pewne układy z ludźmi, a inne pielęgnować. Wiedza psychologiczna pozwoli na : 1.poznanie, 2. Poprawienie tego, co złe i niekorzystne dla jednostki, 3. Łagodzenie braków, 4. Rozwijanie i kreowanie tego, co korzystne z punktu widzenia osoby, 5. Niedopuszczanie do powstania zaburzeń; a przez to: a) zdobycie szansy na osiągnięcie własnego wpływu na życie. Te działania nazywamy odpowiednio: a) diagnozą , b) terapia, c) korekta i stymulacja rozwoju, d) psychoprofilaktyką. Nastrój, humor, czy dolegliwości cielesne są ściśle ze sobą związane. Afirmacja to pozytywna myśl, która się świadomie wybiera aby „ zaszczepić ją” w swym umyśle, w celu uzyskania pożądanego wyniku. Pierwszym czynnikiem zniekształcającym nasze sądy jest nasz aparat percepcyjny. Nasze narządy zmysłowe nie są doskonałe i to, co widzimy, słyszymy, czujemy nie jest obiektywne. To co rejestrują  zmysły ulega zniekształceniu. Najbardziej zniekształcamy informacje z otoczenia wówczas, kiedy nadajemy im znaczenia. Ulegamy licznym złudzeniom, pozostajemy pod wpływem doświadczeń uprzednich