oryginalna42@pino.pl

 Zastosowanie terapeutyczne technik hipnozy

Bezpośrednia sugestia – zasugerowanie, aby symptomy ustąpiły. Stosuje się tu tzw. „substytucje symptomów” – propozycje wystąpienia mało istotnego, zastępczego objawu.

Hipnoanaliza – stosowana jako narzędzie pokonywania oporu i przyspieszenia wglądu oraz pozyskania nieświadomego materiału, np. poprzez:

1.       Sen hipnotyczny- polega na wykorzystaniu fantazji dla nadania znaczenia pewnym bodźcom,  na które pacjent nie reaguje na poziomie świadomym

2.       Pismo automatyczne- gdy po zahipnotyzowaniu pacjent pisze nieświadomie coś, co jest później interpretowane w terapii;

3.       Regresję do przeszłości i powtórne przeżywanie – gdy sugeruje się, by pacjent stawał się coraz młodszy i cofną się do szczególnego okresu jego życia, powtórnie przeżywając doznania z tego okresu- podane treści wykorzystuje się następnie w terapii.

Hipnosynteza- w psychoterapii dynamicznej; stosuje się ją w sposób permisywny, przyzwalający, bez głębokiego transu i regresji. Służy to uzyskaniu syntezy, harmonii odrębnych aspektów życia pac jęta- zjawisko poprawy funkcjonowania zachodzi w skutek integrowania traumatycznych wydarzeń i akceptacji siebie.

Hipnoza w terapii behawioralnej- służy wywołaniu odprężenia lub wyobrażeń poprzez:

1.       Systematyczne odwrażliwianie – polega na terapii osoby cierpiącej na fobię poprzez sprężenie bardzo głębokiego relaksu z wyobrażeniem sobie lękotwórczych zgodnie z nasileniem lęku.

2.       Technika ukrytego uwrażliwiania- polega na kojarzeniu nieprzyjemnego wyobrażenia nz niepożądanym nawykiem lub obiektem.

3.       Zastosowanie hipnozy dla zwiększenia motywacji klienta i wzmocnienia związku z terapeutą.

Techniki autohipnotyczne- to nauka dawania Sb sugestii co następuje drogą wstępnego treningu, czytania literatury, słuchania nagrań i prowadzi do zwiększenia podatności na sugestię.

1.       Uczenie relaksacji i głębokiej koncentracji- wymaga podania celu sensu ćwiczeń, przy zachowaniu kolejności od łatwiejszych do trudniejszych, aby umożliwić przeżycie sukcesu.

2.       Relaksacje na sygnał- polega na nauczeniu klienta zapadania w stan głębokiego odprężenia na określony sygnał, aż do pojawienia się na własny sygnał myślowy.

3.       Psychocybernetykę- jest to praca nad pozytywnym obrazem JA poprzez wyobrażenia sukcesu wraz z nabyciem umiejętności  odprężenia się ‘ polega na modyfikacji przekonań w kierunku dostrzegania swego wpływu na los.

Hipnoza nie uruchamia nadludzkich możliwości człowieka. Największym niebezpieczeństwem związanym z hipnozą jest samo przekonanie samych badanych o tym, że może być ona niebezpieczna.. Niewykwalifikowani terapeuci mogą narazić na liczne stresory. Hipnoza jest metoda pomocniczą, mogą ja stosować psychoterapeuci różnych orientacji oraz specjaliści z innych dziedzin (gw. medycyny i stomatologii) Sama w sobie nie jest metodą psychoterapii.

W kulturze zach. wprowadzenie hipnozy zaczęło się przed około 200 laty. Najwcześniejsze próby podjął F.A. Mesmer. Jego techniki określa się jako " masmeryzm". Odkrył on coś, co nazwał ' magnetyzmem zwierzęcym' ( rodzaj fluidu cielesnego, który trzeba rozprowadzać w pacjentach, aby uzyskać wyleczenie), leżało założenie o istnieniu siły przenikającej wrzechświat - elektrycznej lub magnetycznej. Masmer za pomocą pewnych manipulacji ( dotykanie, głaskanie), a nawet poprostu jedynie za pomocą silnego aktu woli, można wytwarzać w ludziach energię, udzielać jej innym i powodować najbardziej zdumiewające i zdrowe skutki. Nie znając jeszcze chemicznych środków znieczulających, wykorzystywano hipnozę jako środek złagodzenia bólu podczas operacji Zajął się tym J. Eisdale. M.H. Erikson natomiast opracował oryginalną formę indukcji i różne techniki terapii. Jedną z nich jest technika dezorientacji, polegająca na przedstawieniu trudnych do zrozumienia słów, dwuznaczników, zmian czasów i oderwanych zdań, co prowadzi do rozproszenia uwagi i dezorientacji. Stosuje się ją wobec ludzi mających tendencje do utrzymywania nadmiernej kontroli i analizowania. Hipnozę można również stosować jako narzędzie diagnostyczne, szczególnie, gdy nie można znaleźć somatycznego podłoża fizycznych dolegliwości. Można w hipnozie sugerować,aby objawy minęły - i jeśli znikają, jest to dowodem, że mają charakter funkcjonalny, a nie organiczny Rosen stosował hipnozę jako narzędzie odsłaniania psychologicznych konfliktówukrytych za fizyczną dolegliwością. Stosuje się również technikę " intensyfikacji emocji"  sugerując pezeżywanie aktualnej reakcji emocjonalnej i nasilenie się jej do tego stopnia, że pacjent nie może jej znieść. Wtedy pojawia się u niego fantazja - moment z życia mający znaczenie dla powstania problemu Ciekawostki. U zahipnotyzowanego chłopca wystąpiła pełna reakcja alergiczna na wyobrażoną różę. Zahipnotyzowani wąchają chętnie amoniak, przy sugestii,że to egzotyczne perfumy

Określenie hipnoza zostało wprowadzone przez J. Braida i pochodzi z języka greckiego - imię boga snu. Hipnoza jest to inny, zmieniony stan świadomości, podczas którego osoba zgadza się: odprężyć się, skoncentrować, aby jej wyobraźnia działała swobodnie, aby logiczne związki czasowe, przestrzenne i fizyczne uległy zniekształceniu, rozkojarzeniu, reagować zgodnie z wolą i sugestią hipnotyzującego. Osoba ulegająca sugestii hipnotycznej wierzy, jest przekonana, że potrafi kierować swym ciałem i psychiką, w sposób, jak kiedyś uważała za niemożliwy. Potencjalny klient ma z góry wyrobione poglądy na temat hipnozy - im większa jest zbieżność oczekiwań pacjenta i hipnotyzera - tym większa szansa na powodzenie. Potencjalny hipnotyzowany musi mieć dostateczną motywacje do wejścia w ten stan, trzeba przełamać jego opory, obawy i napięcia. Pożądane są zdolności do koncentracji i wyobraźnia. Bardzo podatne są osoby ciekawe i śmiałe. Duży wpływ na podatność ma też zaufanie oraz uczenie się związanych z nią działań. Stanfordzka Skala Podatności na Hipnozę (SHSS) to próbka hipnozy, podczas której sprawdza się reakcje osoby na typowe sugestie hipnotyczne. Wiara pacjenta w skuteczność leczenia jest czasami nie mniej skuteczna niż same leki czy inne rodzaje terapii - efekt placebo.  Wiara pacjenta i jego motywacja wg. Torrey'a zależy: a) od stopnia, w jakim diagnoza dolegliwości dokonana przez terapeutę jest zgodna z jego poglądami b) od siły jego przekonania, że to właśnie te metody mogą mu pomóc c) od stopnia, w jakim terapeuta odpowiada oczekiwaniom pacjenta - jego wyobrażeniu o tym jaki powinien być terapeuta. Stosując normalną procedure hipnozy zaczynamy od tzw. Indukcji, czyli instrukcji, dzięki której doprowadza się osobe do stanu czuwania, świadomego przebudzenia do stanu swoistego transu. Techniki stosowane w tej fazie polegają np. na wpatrywaniu się w jakiś przedmiot, wysłuchiwaniu sugestii wywołującej odprężenie, zwiększeniu świadomości wrażeń zmysłowych i zmęczeniu wzroku.Później klient zamyka oczy i stan hipnotyczny jest pogłębiany dalszymi sugestiami. Hipnozę można podzielić na indywidualną,grupową oraz autohipnozę

 Niezbyt nasilone i sporadyczne zaburzenia snu są owszechne i nie trzeba się nimi przejmować. Najczęściej są skutkiem przeżywania silnych emocji, gniewu, rozczarowania. Do bezsenności prowadzi tez natłok myśli. Ciężkie lub długo utrzymujące się zaburzenia snu SA sygnałem różnych chorób zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Każda taka sytuacja wymaga porady medycznej. Dobry sen możesz wprowadzić dzięki odpowiednim zwyczajom, takim jak: - stała pora spoczynku, - ustalenie indywidualnego zapotrzebowania na sen, - spania w cichym, ciemnym i wywietrzonym miejscu, - niesypiania podczas dnia, - niepicie kawy, alkoholu, niepalenie, - unikanie silnych wzruszeń i wysiłków wieczornych, - zajęcie się czymś – gdy nie można zasnąć.  Podczas snu zachodzi w organizmie znaczna aktywność. Wiąże się ona z uwagą, emocjami, pamięcią i uczeniem się. Po co śnimy? 1. Oczyszczamy mózg z substancji neurochemicznych nagromadzonych podczas aktywności 2. Pobudzamy rozwój mózgu 3. Reorganizujemy czynność biologiczna mózgu 4. Sen jest „klapka bezpieczeństwa” umożliwiająca rozładowanie silnych napięć, które inaczej musiałyby ujawnić się na jawie. Marzenia senne występują w zasadniczych fazach. Marzenia związane z faza REM zawierają obrazy wzrokowe tworzące spójne dramatyczne historie. Są żywe, zawierają wrażenia barw i dźwięków. Mają charakter fantastyczny, ale śniący traktuje je jako coś naturalnego. Sny z fazy Non –REM SA pozbawione dramatycznej, fabularnej treści, jest w nich wiele niepowiązanych myśli, ale mało wyobrażeń sensorycznych. W mózgu funkcjonuje system, który reguluje zachowania popędowe. Powoduje on wyładowanie się w marzeniach sennych w fazie REM gdy praca tego systemu ulega zakłóceniu. Aktywność charakterystyczna dla tej fazy snu i zachowania popędowe występują w sposób niekontrolowany w stanie czuwania. Freud zwrócił uwagę na ukryte znaczenia marzeń sennych , na ich przemawianie do nas samych językiem symboli. Symbole te mogą wyrażać wiele treści, a odkryć je można przy pomocy wolnych skojarzeń. Według Freunda ,,tłumaczenie snów jest drogą do poznania tego, co nieświadome w ludzkiej duszy’’. Wyniki badań przeprowadzonych przez profesjonalistów przedstawiają się następująco  

Kobiety: śnią częściej znajome wnętrza pojedynczych ludzi, koncentrują się na opisach wyglądu, śnią subtelne formy agresji, więcej w ich snach emocji i aktywności słownej

Mężczyźni: śnią o sprawach dzielących się w nieznajomym otoczeniu, o grupach; tematy snów są związane z agresją , seksem, aktywnością fizyczną i osiągnięciami.

Analiza słów odgrywa dużą rolę w różnych formach psychoterapii, ponieważ ujawnia treści z głębokich pokładów psychiki.

Koszmary senne podczas fazy REM zawierają treści zagrażające i wzbudzające lęk, czasami SA kontynuacją zwykłych snów z tej samych fazy. Te, które pojawiają się w fazie Non-REM, zawierają więcej agresji skierowanej przeciw danej osobie; śni się, że spada, jest się miażdżonym. Lek związany z poczuciem, że taki sen na pewno się pojawi  jest czynnikiem uruchamiającym mechanizm samospełniającego  się proroctwa. Takie sny, które nas uspakajają, ale także inspirują i motywują do wysiłków, są szalenie wartościowi. Pewnym niebezpieczeństwem jest jednak takie ,,uciekanie’’ w piękne sny, które polega tylko na zastępczym wyimaginowanym zaspokajaniu potrzeb.

 Być świadomym to znaczy zdawać sobie sprawę z przebiegu własnych procesów myślowych, ale również ze zdarzeń zewnętrznych. Świadomość jest procesem, który mieści się w pewnych granicach – od czujności, pobudzenia i wrażliwości, Az do niewrażliwości i senności. Stan świadomości może się zmieniać z uwagi na zmiany w środowisku komórek mózgowych, które następują w efekcie stosowania środków chemicznych lub zbyt słabej czy nie silnej stymulacji. Podświadomym jest wszystko to, z czego nie zdajesz sobie w pełni lub tez całkowicie sprawy, ale co ma znaczenie i może stać się dostępne Twojemu rozumowi i kontroli. Fizjologiczne aspekty snu. Sen można wyjaśnić z dwóch płaszczyzn: fizjologicznej i psychicznej. W określonych fazach snu ludzie rozróżniają dźwięki, wysłuchują informacji i powtarzają je po przebudzeniu, komunikują się za pomocą odpowiedniej sygnalizacji ze światem zewnętrznym, wykonują polecenia, a nawet uczą się wyczuwać zmiany własnej świadomości. Podczas snu rejestruje się potencjały mózgowe, które nie mają związku z żadnymi uchwytnymi bodźcami zewnętrznymi i które prawdopodobnie są odbiciem nieznanych wewnętrznych procesów. Obecnie potrafimy kontrolować : - czynność bioelektryczną mózgu podczas snu (EEG),- ruch gałek ocznych poprzez zapis powstających wtedy sygnałów elektrycznych (EOG), - stan czynnościowy mięśni (EMG). Stadialność  snu 1. Stadium 1 – pośrednio między snem a czuwaniem, stadium2 – zaczyna się właściwy sen, polega na znacznym rozluźnieniu mięśni a gałki oczne nie poruszają się. Zajmuje ono ponad połowę czasu spędzonego we śnie, stadium 3 pojawiają się fale delta jest to sen głęboki. Potem może pojawić się stadium REM z tak zwaną ciszą bioelektryczną, pełnym rozluźnieniem mięśni i niskonapięciowymi falami szybkimi oraz szybkimi ruchami gałek ocznych. Takie cykle powtarzają się 4-5 razy w nocy. Sen głęboki występuje głównie w dwóch pierwszych cyklach. Epizody snu REM z każdym cyklem są dłuższe. Sen z falami wolnymi nazywany jest Non-REM i REM. Cały sen składa się z naprzemiennie występujących okresów Non-REM i REM. Czas trwania cyklu wynosi ok. 90 minut. Procesy życiowe podczas snu przygasają : ciepłota ciała obniża się o kilka dziesiątych stopnia; oddech jest wolniejszy; tętno zwalnia; ciśnienie tętnicze spada, stężenie kortyzolu we krwi jest mniejsze niż przed zaśnięciem; stężenie hormonu wzrostu wybitnie wzrasta, szczególnie podczas pierwszego cyklu snu. Podczas snu REM procesy życiowe wzmagają się, oddech staje się nieregularny, a tętno i ciśnienie wykazują krótkotrwałe wahania. Przed obudzeniem ciepłota ciała podnosi się, stężenie kortyzolu narasta, częste są ruchy ciała. Organizm przygotowuje się do czuwania. U noworodka REM trwa przez połowę całkowitego czasu snu. W ciągu pierwszych lat życia ilość snu  REM gwałtownie maleje. U dorosłego REM stanowi 25% całego snu. Ludzie w podeszłym wieku często budzą się w nocy Drzemki w dzień i budzenie się w nocy prowadzą do wielofazowego rytmu snu i czuwania, nieco przypominając rytm z wczesnego dzieciństwa. Nasz wewnętrzny zegar steruje rytmem snu i czuwania. Rytmy biologiczne nie są zgodne z 24-godzinnym rytmem obrotu Ziemi. Wynoszą one około 25 godzin. Nasz cykl ciepłoty ciała wynosi około 25 godzin, a rytm snu i czuwania jest z nim zgodny. Ten rytm jest uwarunkowany przez czynniki endogenne. Zegar biologiczny mieści się w strukturach międzymózgowia. Zjawisko snu zależy zarówno od czasu czuwania, jak i wewnętrznych procesów okołodobowych, należy więc sypiać, gdy już dość długo czuwaliśmy, ale tez w zgodzie z rytmem dobowym. Standardowy układ snu od 23 do 7 rano. Jedni są sprawniejsi  rano a inni wieczorem. Zjawisko to może być uwarunkowane genetycznie i zależne od wytworzonych w ciągu życia nawyków. Zapotrzebowanie na ilość snu jest zindywidualizowane. Dorośli sypiają  przeciętnie 7-9 godzin na dobę.. Zmienia się to w ciągu życia i zależy od czynników zewnętrznych. Osoby sypiające krótko mają dłuższą fazę snu głębokiego. Można aktywnie zmniejszać czas potrzebny na sen, zwalczając senność, aby wykonać np. określone zadania. Jednak następstwa długotrwałego, całkowitego pozbawienia snu są bardzo negatywne. Dokładny charakter objawów, które są wynikiem pozbawienia snu, zależy od środowiska, osobowości, motywacji, wieku – ale każda osoba pozbawiona snu znajduje się w nienaturalnym stanie. Występuje u niej upośledzenie funkcji neurologicznych i psychologicznych. Mogą to być: zmęczenie, ból głowy, drżenie, zniekształcenie percepcji, zaburzenia koncentracji i orientacji, utrata pamięci krótkotrwałej, a także anomalia w zakresie czynności bioelektrycznej mózgu. U niektórych pojawiają się nawet myśli paranoidalne i halucynacje. Skutki te znikają po wyspaniu się.