oryginalna42@pino.pl

 Terapia głęboka W psychologii  nie można dążyć do usunięcia objawów, np. w postaci mechanizmów obronnych, ponieważ byłoby to odbieraniem cierpiącemu jedynej formy obrony przed lękiem, którą potrafi się posłużyć. Zasadniczym elementem jest praca z emocjami pacjenta, zamierzająca do usunięcia lęku podstawowego. Lęk nerwicowy można zwalczyć poprzez analizę przeżyć klienta oraz nawiązanie z nim bliskiego, osobistego kontaktu.. Do terapii psychoanalitycznej należą: technika swobodnych skojarzeń (swobodne wypowiadanie słów, bez kontroli logiki i tłumaczenia uczuć), interpretacja snów (zostanie omówiona), analiza oporu (milczenie, bierność, zmiana tematów), przeniesienie, powstanie nerwicy przeniesieniowej i jej rozładowanie do stanu uzyskania pełnego zdrowia (przeniesienie jest specyficznym, emocjonalnym, stosunkiem do terapeuty, który powstaje w toku terapii, jest związkiem zaufania, obaw, pragnień, relacji erotycznych- lub chłodnym odrzuceniem, rezerwą, wrogą niechęcią; wg psychoanalityków nie jest to reakcja na rzeczywistą osobę terapeuty, ale powtórzenie stosunku uczuciowego do osób z przeszłości pacjenta). W terapii pojawia się również przeciwprzeniesienie  polegające na przenoszeniu na pac jęta własnych problemów i utajonych pragnień przez terapeutę. Pacjent powinien uzyskać wgląd we własną nieświadomą motywację. Radzenie sobie może polegać całkowicie na samodzielnym i twórczym zmaganiu się z nadoptymalnym  napięciem, z wykorzystaniem zdolności przystosowawczych i całego potencjału twórczego osoby.

W momentach kryzysu, silnego, gwałtownego lub chronologicznego działania stresów warto korzystać ze wsparcia oferowanego przez środowisko społeczne.

W ramach poszerzania repertuaru narzędzi radzenia sobie można osiągnąć do metod autopsychopterapii.

Decyzja o poszukiwaniu pomocy u profesjonalisty jest związana z subiektywnym poczuciem zdolności do ponoszenia ryzyka, indywidualną odpornością sposobem ujmowana świata, obrazem siebie i rozumieniem roli zawodowej terapeuty.

Decyzja o samodzielnym kontakcie z określonym terapeuta nie oznacza wyboru konkretnych szkół, metod, strategii i technik terapeutycznych, które ,,wyrastają’’ z określonych wartości. Pamiętaj i o tym.

 Psychoterapia powierzchowna. Podtrzymująca. Pocieszenie, podtrzymywanie wiary we własne siły, usuwanie ostrych stanów przygnębienia bez usuwania objawów ani wpływania na błędne przekonania stosuje się rzadki i tylko wobec ludzi, którzy nie wykazują znacznych zaburzeń, lecz chwilowe załamanie i rozstrój. W psychoterapii  podtrzymującej można stosować metody racjonalne, których celem jest wyjaśnienie podłoża problemu, przyczyn powstania, zależności psychosomatycznych i zasad higieny psychicznej. Czasem można dołączyć czynniki przekonywania. Można zachęcić do de refleksji – zaprzestania niepożądanych rozważań, myślenia o określonym objawie lub patogennej sytuacji, do ignorowania. Odwracamy w ten sposób uwagę, dajemy możliwość wytworzenia nowego pobudzenia, które hamuje pobudzenie istniejące w innych obszarach kory mózgowej. Można tez posłużyć się intencją paradoksalną – wywołanie pragnienia tego, czego się boimy np. absurdalnie życzymy sobie pocenia i drżenia, bladości bezgłosu podczas wystąpienia publicznego. Odreagowanie napięć. Psychoterapia odreagowująca zmierza do zlikwidowania patogennego wpływu negatywnych emocji. Ma spowodować, aby człowiek wyrażał emocje w warunkach terapeutycznych. Pozwala się i zachęca człowieka, by odtwarzał, lub powtórnie przeżywał dawne urazy i konflikty. Technika ta polega na wydobyciu wyrazistych przeżyć, wspomnień wydarzeń, które wywołały konkretne objawy i zostały stłumione, zapomniane. Odreagowanie polega na powtórnym przeżywaniu napięć wywołanych przez treści bardziej lub mniej świadome. Jest to więc reprodukcja, powtórzenie przeżyć emocjonalnych, aby zredukować napięcie emocjonalne. Odreagowanie może nastąpić w efekcie samego opowiadania o swoich kłopotach. Prowokowanie do odreagowania polega na stworzeniu człowiekowi warunków do ujawnienia napięć wobec rzeczywistych, wyobrażonych, czy też zastępczych „obiektów” swoich uczuć. Może tu pomocna być psychodrama, ćwiczenia odreagowania uczuć agresywnych. Techniki sugestii  Sugestia to bodziec, wypowiedź, sąd czy tez twierdzenie, albo nawet gest, które przyjmowane bezkrytycznie, nie podlegają żadnej analizie logicznej. Ten bodziec wywiera wpływ na podstawy, przebieg procesów psychicznych, a wtórne nawet na przebieg procesów fizjologicznych i zachowanie człowieka. Sugestia polega na wytwarzaniu u człowieka na drodze aintelektualnej – bez racjonalnej perswazji – określonych przekonań. Terapia zachowania. – systematyczne ćwiczenia, stopniowo coraz trudniejsze. A) trening pozytywny (ćwiczymy właściwą umiejętność, bądź nawyki) Stosowane przy fobiach, natręctwach, nerwicowych zaburzeniach mowy, zaburzeniach seksualnych – wzmacniając uzyskane efekty pochwałami, uznaniem i aprobata. B) terapia awersyjna, odwykowa – łączenie niepożądanej czynności z nieprzyjemnym bodźcem; bywa stosowana w leczeniu nałogów c) trening negatywny i metoda przesycenia – zamierzone , wielokrotne wywołanie reakcji, która doprowadza do pełnej jej kontroli; przy przesyceniu reakcję wywołuje się tak długo, Az nastąpi zmęczenie ośrodków korowych, poczym reakcja wygasa ( tiki, jąkanie się, ssanie palca) d) trening relaksacyjny –zmiana napięcia mięsni szkieletowych) systematyczna desensybilizacja – usuwanie fobii poprzez uzyskanie stanu relaksacji wraz z wywołaniem wyobrażeń szeregu bodźców i sytuacji wywołujących lęk, umieszczanych w stosownej hierarchii F) naśladowanie – uczenie poprzez obserwowanie zachowań innych ludzi i poznawanie ich skutków; przyjmuje postać pokazów. Metody treningowe są stosowane w zaburzeniach mających charakter nawyków wynikających ze złego przystosowania, utrwalonych reakcji nie przystosowawczych, patologicznych odruchów warunkowych i stereotypów.

 Etiopatogeneza patologii. Czynniki przyczynowe chorób psychicznych można przedstawić następująco: -czynniki dziedziczno-konstytucyjne np. wrodzony typ układu nerwowego, - czynniki psychoorganiczne; np. urazu, guzy, choroby, zatrucia. – czynniki czynnościowe (sytuacyjne);  silne lub długotrwałe schorzenia somatyczne lub somato-psychiczne upośledzające bezpośrednio lub pośrednio ośrodkowy układ nerwowy. – czynniki osobowościowe (charakterologiczne, znaczne odchylenia umożliwiające adaptacje w środowisku, związane tez ze stylem wychowania – wrodzone oraz nabyte). Najprostszy podział czynników odpowiedzialnych za patologię ujmuje je jako wrodzone, wewnętrzne oraz nabyte, psychologiczne. Nierzadko czynniki te mieszczą się i przenikają wzajemnie. Np. na czynnik wywołujący zmianę o charakterze organicznym nakłada się określona struktura osobowości człowieka, jego sytuacja z szeregiem czynników mogących wywołać takie zmiany czynnościowe. Systematyka zaburzeń. Określone choroby dają podobny obraz kliniczny, to znaczy dają prawie jednakowe symptomy (objawy), podczas gdy przyczyny (etiologia) i mechanizm oraz lokalizacja anatomopatologiczna mogą być odmienne. Najwięcej trudności teoretycznych i praktycznych nastręcza systematyka z zakresie psychozy, szczególnie schizofrenii. Czynniki jatrogenne. Zdarza się, że nasza wiedza systematyczna na temat zaburzeń psychicznych wywiera na nas wpływ tzw. jatrogenny. Możemy podejrzewać, iż jesteśmy strasznie chorzy, mamy straszliwa psychozę, najprędzej schizofrenie albo modną obecnie depresje. Możemy tez skupić się tylko na ciele i objawy somatyczne interpretować w kategoriach zawału, nowotworu, domagając się podawania leku, podczas gdy nasz kłopot ma podłoże typowo czynnościowe. Człowiek może tez odczuwać swego rodzaju zadośćuczynienie i przyjemność, jeżeli rozpoznaje wśród opisywanych swój objaw. Nie czuje się wtedy ze względu na swa dolegliwość tak osamotniony, ponieważ wie już, że jest ona znana, opisana. Niekiedy opisanie pewnych objawów jako histerycznych cech zachowania prowadzi do aktywnego ich unikania. Bywają wówczas eliminowane, ponieważ wiele osób obawia się, aby inni nie uznali go za histeryka. Ogólny podział technik psychoterapeutycznych. Psychoterapia pośrednia polega na oddziaływaniu nie wprost na cierpiąca osobę, lecz na jej środowisko. (poradnictwo wychowawcze, trening wrażliwości dla grupy klasowej, trening komunikacji środowiska pracy) Psychoterapia bezpośrednia – oddziaływanie wprost na osobę Dzieli się ona na aktywna i podtrzymującą. Z aktywnej można wyodrębnić : powierzchowną (objawową), której celem jest usunięcie objawów, bez próby zmienienia postawy osobowości jednostki, oraz  terapię głęboką, nastawioną na reorganizację osobowości, zmianę wadliwych postaw wobec otoczenia, samego siebie, nierealnych celów. Poradnictwo powinno być nastawione na współodczuwanie, na działanie koncentrujące się na dobru wzajemnym, na wzroście odpowiedzialności, na wykorzystaniu mocnych stron u dorosłych, bazowaniu na pozytywnych uczuciach.

 Techniki pracy z lękiem Reakcja lęku jest antagonistyczna w stosunku do agresji, radości, jedzenia, odprężenia i relacji seksualnych. W tych reakcjach uczestniczą inne zespoły reakcji mięśniowych i wegetatywnych; np. lękowi towarzyszy napięcie mięsni kończyn dolnych, a wściekłości górnych. Inne jest rozmieszczenie krwi w organizmie. Reakcja jednego  popędu hamuje działanie reakcji „antagonistycznej”. Jeżeli obie reakcje nie są zbyt silne, zastępują się wzajemnie. Na przykład ciekawość hamuje głód lub popęd płciowy (i odwrotnie). Natomiast zaspokojenie jednego z tych popędów niejako toruje drogę pozostałym. Do hamowania lęku okazuje się podatna technika wzbudzania gniewu. Techniki implozyjne to techniki polegające na „zalewaniu” nadmiarem bodźców lękowych, prewencji szkodliwych reakcji oraz hamowania reaktywnego. Jeżeli czegoś okropnie się boisz, masz wejść w kontakt ze swoim strachem, wyobrażeniami konkretnej sceny i osób, wspomaganymi bodźcami dodatkowymi: dźwiękami, dotykiem, zapachami ….Działa to na zasadzie wyczerpania zdolności do reagowania oraz przerwania związku między unikaniem bodźca lękotwórczego a nagrodą w postaci zaniechania lęku. Człowiek, który przeżywa silny lęk w sytuacji terapeutycznej, uczy się, że to, co budziło lęk, nie jest tak groźne; że może to znieść, zmierzyć się realnie z taką trudnością. Techniki budowy pozytywnego obrazu siebie. Afirmacje działają dość szybko i skutecznie, poprawiając przede wszystkim nastrój. Kłopoty natury osobistej nie istnieją obiektywnie: dzieją się w Twoim wnętrzu: brak pieniędzy, czy walący się dom nie bolą. Boli to, co o Ty o tym myślisz, co czujesz. I to ulega przeobrażeniu pod wpływem afirmacji. Zgoda na afirmacje jest wyborem pozytywnego sposobu myślenia o tym, co Cie otacza, o samym sobie. Technika listy cech. Sporządź listę co najmniej 20 cech, własności, umiejętności, które posiadasz i dają Ci dużo radości i przyjemności. Wykaż się dobrą wolą w poszukiwaniu. Począwszy od wyglądu (ze wszystkimi minusami) poprzez umiejętności ruchowe do emocjonalności i sposobu jej uzewnętrznienia, do jakości myślenia, pamięci, intelektu, cech postrzegania, wyobraźni, wrażliwości zmysłowej … Techniki terapii racjonalnej. „Wrażenie” możliwości wyborów. Spróbuj dokonać porównania pomiędzy techniką naturalnego, racjonalnego motywowania jakiegoś wyboru a wizualizacją. Systematyczny zapis i poszukiwanie jak największej liczby płaszczyzn do rozważań wspomaga proces decydowania. Zamiast pracować w sferze racjonalnej możesz, relaksując się, przywołać obraz polisensoryczny ( z zakresu wielu zmysłów) dwóch budynków, pomników, lasów .. lub jakichkolwiek obiektów rzeczywistych, które mają wyobrażać obie alternatywy. Twój umysł może odpowiedzieć Ci na pytanie o mądrą decyzję w sposób mniej pracochłonny, prosty. Najprościej wyobrazić sobie wagę szalkową podczas procesu ważenia tych możliwości. Nie kierując się jedynie rozumem, weźmiesz pod uwagę więcej możliwych konsekwencji dokonywanego wyboru. Stawianie jasnych celów. Sposób pracy w koncepcji racjonalnej odwołuje się do argumentów intelektualnych. Sformułuj hierarchicznie listę celów: tych dalekosiężnych ( za 20 lat), w zakresie najbliższych lat (za rok), najbliższe dni (sobota). Do realizacji potrzebne są plany.

  Techniki odreagowujące. Odreagowanie polega na redukcji zbyt wysokiego napięcia emocjonalnego poprzez ekspresję emocjonalną towarzyszącą komunikacji werbalnej, jak i w procesie samodzielnym.

Ćwiczenie 1

Przygotuj dużą ilość starych gazet. Porozrzucaj je po całym pokoju. Możesz przykryć nimi siebie. Wyobraź sobie drażniące, zawstydzające i przykre momenty z całego dnia. Myśl o tym, ze wszystko to zawiera szeleszczący papier. W dowolnej pozycji ciała staraj się drzeć papier, szybko, mocno i z dużą energią. Najpierw na wielkie pasy, potem na drobny mak. Porozrzucaj je do góry, wdeptuj. Usiądź na nich. Skup się na niszczeniu bardziej niż na zabawie twórczej. Wszystkiemu winien jest papier … Kiedy poczujesz ulgę pozwól sobie na sen. Nie zabieraj się od razu do sprzątania ..poczeka. Umyj ręce.

Ćwiczenie 2 Usiądź w siadzie japońskim. Wyobraź sobie coś lub kogoś, kto ogromnie Cię rozdrażnił. Skup się na uczuciu, nie adresacie. Unieś się nieco i klęknij bez siadu na piętach. Jednocześnie tak mocno jak możesz, wytrzeszcz oczy, najszerzej jak potrafisz otwórz usta, obnażając przy tym zęby. Palce dłoni napnij mocno tak, aby ich kształt przypominał szpony skierowane palcami w dół .. napięcie ma być tak silne, byś odczuwał drżenie. Ćwiczenie możesz wspomóc krzykiem na wydechu, Wściekłość wylewasz z siebie w postaci pozy straszenia. Obejrzyj się w lustrze, czy kiedykolwiek spodziewałeś się, że jesteś zdolny do takich min? Technika pozwala zredukować już istniejące w Tobie napięcie, szczególnie to związane ze wstydem i poczuciem niższości.

Ćwiczenie 3

Weź nieduży ręcznik w kształcie prostokąta. Skup się przez chwilę na emocjach złości, wrogości, wściekłości, które są w Tobie. Zacznij od strzepywania ręcznika, zrzucania go z ramion. Potem spróbuj wykręcić go silnie i energicznie. Jeżeli chcesz, staraj się wydrzeć go samemu sobie z rąk, możesz wiązać węzły, rzucać nim o podłogę, fotel lub tapczan. Twoim celem jest odreagowanie napięć, które sam zgromadziłeś. Ważne jest abyś próbował uświadomić sobie , co się z Tobą dzieje. Jest to oczyszczenie się z przykrych i zalegających emocji, by uczynić możliwymi kontakty konstruktywne.